ไขข้อสงสัย อุปกรณ์ทางการแพทย์มีอะไรบ้าง เลือกซื้ออย่างไรดี ?

สถานพยาบาลทุกแห่ง ไม่ว่าจะเป็นโรงพยาบาลรัฐ เอกชน หรือคลินิกเฉพาะทาง ต่างมีภารกิจเดียวกันคือ การดูแล รักษา และช่วยชีวิตผู้ป่วยให้ปลอดภัยและฟื้นตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้น ไม่เพียงบุคลากรทางการแพทย์ที่ต้องมีความชำนาญการ ทุกองค์ประกอบในสถานพยาบาลก็มีความสำคัญอย่างยิ่งเช่นกัน โดยเฉพาะ “เครื่องมือแพทย์” และ “อุปกรณ์ทางการแพทย์” ก็ต้องมีความครบถ้วน ทันสมัย และได้มาตรฐาน เพื่อให้การรักษามีประสิทธิภาพและปลอดภัยต่อผู้ป่วยทุกคน

สรุปหมวดหมู่ให้ชัด เครื่องมือแพทย์มีอะไรบ้าง ?

ตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติเครื่องมือแพทย์ พ.ศ. 2551 นิยามความหมายของ “เครื่องมือแพทย์” ไว้ว่า เป็นเครื่องมือ เครื่องใช้ เครื่องกล วัตถุที่ใช้ใส่เข้าไปในร่างกาย น้ำยาที่ใช้ตรวจในหรือนอกห้องปฏิบัติการ ผลิตภัณฑ์ ซอฟต์แวร์ หรือวัตถุอื่นใด ที่ผู้ผลิตหรือเจ้าของผลิตภัณฑ์มุ่งหมายเฉพาะสำหรับใช้อย่างหนึ่งอย่างใดกับมนุษย์หรือสัตว์ดังต่อไปนี้ ไม่ว่าจะใช้โดยลำพัง ใช้ร่วมกัน หรือใช้ประกอบกับสิ่งอื่นใด

ซึ่งประเภทของเครื่องมือที่ใช้ทางการแพทย์ก็สามารถแบ่งได้หลายวิธี เช่น แบ่งตามความเสี่ยง แบ่งตามการใช้งานภายในหรือภายนอกร่างกาย และแบ่งตามประเภทการใช้งาน มาดูกันว่าหากแบ่งตามวัตถุประสงค์การใช้งาน หมวดหมู่ของเครื่องมือแพทย์ ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์เฉพาะทางหรือเครื่องมือแพทย์ทั่วไป มีอะไรบ้าง

1. อุปกรณ์การวินิจฉัยโรค (Diagnostic Equipment)

ใช้สำหรับตรวจวิเคราะห์สภาพร่างกายหรือความผิดปกติของผู้ป่วย เพื่อช่วยเพิ่มความแม่นยำในการวินิจฉัยโรค เช่น เครื่องวัดความดันโลหิต เครื่องตรวจน้ำตาลในเลือด เครื่องตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ เครื่องอัลตราซาวนด์

2. อุปกรณ์ช่วยชีวิตและดูแลผู้ป่วย (Patient Support Equipment)

กลุ่มอุปกรณ์ที่ใช้ในภาวะฉุกเฉินหรือการดูแลผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ โดยมีจุดประสงค์เพื่อพยุงชีวิต ฟื้นฟู หรือเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยในระยะสั้นและระยะยาว เช่น เครื่องช่วยหายใจ เครื่องดูดเสมหะ เครื่องวัดสัญญาณชีพ เครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้า

3. เครื่องมือผ่าตัดและหัตถการ (Surgical Instruments)

เครื่องมือที่ใช้ในการผ่าตัดหรือทำหัตถการทางการแพทย์ ผลิตจากวัสดุที่ปลอดภัยและมีคุณภาพสูง เนื่องจากเกี่ยวข้องกับการเปิดร่างกายหรือทำการรักษาโดยตรง เช่น มีดผ่าตัด ชุดเย็บแผล คีมคีบเนื้อเยื่อ กรรไกร

4. อุปกรณ์ใช้งานทั่วไปในห้องตรวจ/ห้องผู้ป่วย (General Equipment)

อุปกรณ์อำนวยความสะดวกในการดูแลผู้ป่วยหรือการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์ ถือเป็นเครื่องมือที่ต้องใช้เป็นประจำในทุกแผนก ทั้งห้องตรวจ ห้องพักผู้ป่วย หรือห้องทำหัตถการ เช่น เตียงผู้ป่วย รถเข็นผู้ป่วย โต๊ะคร่อมเตียง ตู้เก็บยา

5. วัสดุสิ้นเปลืองทางการแพทย์ (Medical Consumables)

วัสดุเหล่านี้ เป็นวัสดุที่ใช้แล้วหมดไปหรือไม่สามารถใช้ซ้ำได้ และต้องใช้ในทุกแผนกอยู่เสมอ เช่น หน้ากากอนามัย ถุงมือยาง สำลี ผ้าก๊อซ เข็มฉีดยา ชุดให้น้ำเกลือ ชุดตรวจ ATK จึงจำเป็นต้องมีการจัดซื้ออย่างต่อเนื่อง

ความสำคัญของการเลือกซื้อเครื่องมือแพทย์

เมื่อทราบแล้วว่าเครื่องมือแพทย์มีอะไรบ้าง ลำดับถัดไป คือความสำคัญในการเลือกซื้อเครื่องมือแพทย์เหล่านี้อย่างเหมาะสม โดยต้องคำนึงถึงองค์ประกอบหลัก 3 ประการ ได้แก่

• ส่งเสริมความปลอดภัยของผู้ป่วย แพทย์ พยาบาล และบุคลากรท่านอื่น ๆ ลดความเสี่ยงจากไฟฟ้ารั่ว การบาดเจ็บ และการทำงานผิดปกติ ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกไว้วางใจต่อสถานพยาบาลมากยิ่งขึ้น
• เพิ่มประสิทธิภาพในการใช้งาน ตรวจวัดค่าต่าง ๆ ได้อย่างแม่นยำในทุกสภาวะ ลดโอกาสการเกิดข้อผิดพลาดในการวินิจฉัยและระหว่างการรักษา
• เป็นการลงทุนที่คุ้มค่าในระยะยาว เนื่องจากเครื่องมือคุณภาพดีมักมาพร้อมกับการใช้งานที่ทนทานและบริการหลังการขายที่เชื่อถือได้ ช่วยให้วางแผนงบประมาณได้มีประสิทธิภาพ ลดค่าใช้จ่ายแฝงได้ดี

คู่มือเลือกซื้อเครื่องมือแพทย์ให้ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ

เมื่อเครื่องมือแพทย์ประเภทต่าง ๆ ส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพของผู้ป่วยและการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์โดยตรง ฝ่ายจัดซื้อจึงไม่สามารถเลือกจากราคาเพียงอย่างเดียวได้ หากต้องการเครื่องมือที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด จำเป็นต้องพิจารณาปัจจัยเหล่านี้ร่วมด้วย

• มาตรฐานที่ได้รับและเอกสารรับรองความปลอดภัยจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และหน่วยงานระดับสากลอื่น ๆ เช่น ISO 13485, CE Mark
• เปรียบเทียบคุณสมบัติและฟังก์ชันกับแบรนด์ต่าง ๆ เลือกเครื่องมือที่รองรับการใช้งานจริงและมีฟังก์ชันครบถ้วนที่สุด
• ตรวจสอบว่าอุปกรณ์ใช้งานง่ายหรือไม่ เพื่อให้แพทย์และบุคลากรทุกคนใช้งานได้สะดวกแม้จะอยู่ในช่วงเวลาฉุกเฉิน ตอบโจทย์การปฏิบัติงานจริง
• มีทีมช่างหรือเจ้าหน้าที่เทคนิคให้คำแนะนำและบริการหลังการขาย เพราะสถานพยาบาลมีผู้ป่วยเข้า-ออกตลอดเวลา เครื่องมือและอุปกรณ์ทุกชนิดจึงต้องพร้อมใช้งานอยู่เสมอ
• หากเป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ต้องใช้ไฟฟ้า ต้องเช็กระบบไฟฟ้า, ระบบป้องกันไฟรั่ว, ฟิวส์, แบตเตอรี่สำรองอย่างละเอียด เพื่อเลือกเครื่องมือที่เข้ากับระบบไฟของโรงพยาบาล รวมทั้งสามารถหยิบใช้ได้ทันท่วงที

เครื่องมือแพทย์ทุกชนิด ถือเป็นหัวใจสำคัญของการรักษาและดูแลผู้ป่วยอย่างมีประสิทธิภาพ หากคุณกำลังมองหาอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ได้มาตรฐาน บริการดี และมีความรู้ด้านเทคนิคอย่างแท้จริง เลือก Wannakarn Medical ร้านอุปกรณ์การแพทย์ที่นำเข้าและจัดจำหน่ายเครื่องมือแพทย์ทุกชนิด พร้อมบริการหลังการขาย บริการซ่อมเตียงผู้ป่วย และให้คำปรึกษาตลอด 24 ชั่วโมง โดยทีมเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญประสบการณ์สูง

สนใจสั่งซื้อสินค้าหรือขอคำปรึกษาเพิ่มเติม ติดต่อเราได้ที่
โทร: 02-301-0425, 064-393-6624, 085-210-9055
LINE Official Account: @WNmedical (มี @ นำหน้า)

ข้อมูลอ้างอิง:

1. กองควบคุมเครื่องมือแพทย์. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2568 จาก https://medical.fda.moph.go.th/product/category/diagnosis-home
2. หลักเกณฑ์การจัดประเภทเครื่องมือแพทย์ตามความเสี่ยง. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.nstda.or.th/rqm/images/PoliciesRegGuidelines/FDA/riskbasedClassificationofMD.pdf
3. ฉลากเครื่องมือแพทย์ตามข้อกำหนด MDR. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.tuvsud.com/th-th/resource-centre/blogs/mdr-compliant-medical-device-labels